René Descartes

René Descartes, łac. Renatus Cartesius, po polsku Kartezjusz, (ur. 31 marca 1596 w La Haye en Touraine, zm. 11 lutego 1650 w Sztokholmie) – francuski uczony: matematyk, fizyk i filozof, jeden z najwybitniejszych intelektualistów XVII wieku, uznawany również za ojca filozofii nowożytnej.

Jako matematyk zajmował się głównie geometrią i algebrą, jako pierwszy łącząc obie dziedziny matematyki w swojej pracy ''Géométrie'', dając początek geometrii analitycznej. Zajmował się także wielomianami. W fizyce zasłużył się głównie mechanice klasycznej i optyce. Opracował prototyp pierwszej zasady dynamiki jeszcze przed Galileuszem; odkrył poprawne prawo załamania światła niezależnie od Snella i jako pierwszy je opublikował, a dzięki temu prawu poprawnie wyjaśnił rozpiętość tęczy. Jego model świata zawierał wiele błędów – odrzucał m.in. atomy, próżnię i ograniczoną prędkość światła, postulując też dość niejasną naturę tego zjawiska i błędny, wydłużony kształt Ziemi. Mimo to kartezjanizm był cennym pomostem między starożytno-scholastyczną fizyką Arystotelesa a nowożytną, dużo bardziej poprawną fizyką Newtona. Prace Kartezjusza w dziedzinie matematyki zostały jednak docenione dopiero dzięki pracy matematyka van Schootena oraz jego tłumaczeniu na łacinę dzieła ''Géométrie'' wraz z komentarzem.

Jako filozof zajmował się głównie teorią poznania, filozofią umysłu i filozofią religii. Otworzył nowożytny przewrót ku podmiotowi oraz poczet XVII-wiecznych racjonalistów – jego doktryna była punktem wyjścia dla późniejszych systemów jak te Spinozy czy Leibniza. Jest uważany za jednego z ojców mechanicyzmu, który był popularnym światopoglądem uczonych oświecenia. Wywarł też bezpośredni wpływ na dużo późniejszą, XIX-wieczną filozofię fenomenologiczną Husserla.

Kartezjusz był cenzurowany przez Kościół katolicki – część jego dzieł umieszczono w indeksie ksiąg zakazanych dekretami z 1663 roku i dekretem z 1720 roku. Źródło: Wikipedia